Deprem üzere afetlerde hayati rol üstlenen arama kurtarma köpeklerinin sayısını artırmaya hazırlanan Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı ( Afad ) bu yıl yaklaşık 100 köpeği eğitmeyi hedefliyor.
Afetlerde arama kurtarma gruplarının sağ kolu olan köpekler, en son 11 ili etkileyen Kahramanmaraş merkezli zelzelelerde enkaz altındaki yüzlerce canın yerini tespit ederek, kurtarılmalarını sağladı.
AA grubu, AFAD bünyesindeki “hassas burunların” arama kurtarma süreçlerinde vazife almadan evvel aldıkları eğitimleri yerinde görüntüledi.
Titiz değerlendirmelerle seçilen köpekler, 2 yıl süren ve farklı evrelerden oluşan eğitimlere tabi tutuluyor. Eğitim sonundaki imtihanları muvaffakiyetle geçen köpekler, sertifika alarak sarsıntı üzere afetlerdeki arama kurtarma operasyonlarında misyon alıyor.
“100’ün üzerinde köpek, eylülde yapılacak imtihanlara katılacak”
Arama kurtarma köpeklerinin seçimleri ve sonrasında aldıkları eğitimlere ait bilgileri paylaşan AFAD’ın köpek eğitmenlerinden Sait Açıkalın, başkanlık bünyesinde 2022’de 14, 2023’te 35 köpeğin sertifika aldığını söz etti.
Bu sayıyı artırmaya yönelik çalışmaların sürdüğünü vurgulayan Açıkalın, “Bu yıl eğitim alacak 100’ün üzerinde köpek, eylülde yapılacak imtihanlara katılacak. İmtihanda başarılı olanlar sertifika alarak, alandaki arama kurtarma çalışmalarında misyon alacak. Hassas burunların sayılarını bu halde artırmayı hedefliyoruz.” dedi.
Havlama kutularında insan kokusu öğretiliyor
Eğitime başlayacak köpeklere, seçilmelerinin akabinde birinci olarak sahibiyle bağ kurma, akabinde da branş eğitimi verildiğini anlatan Açıkalın, bu etapların sonrasında “havlama kutuları” ve parkurlarda çeviklik eğitimine geçildiğini söyledi.
Açıkalın, bu süreçlerin sonunda “hassas burunların” insan kokusuna alıştırıldığını ve son olarak da 2 yıl süren enkazda arama eğitimi evresine geçildiğini kaydetti.
Arama kurtarma köpeklerinin farklı vilayetlerde farklı insan kokularına alıştırıldığını belirten Açıkalın, bu süreci şöyle anlattı:
“Havlama kutularında insan kokusunu öğretiyoruz. Birinci olarak kutular açık formdayken kazazedeyi saklıyoruz. Sonra yavaş yavaş kutuları kapatarak o kokuya adapte olmasını istiyoruz. Köpeklerimiz her basamakta havlayarak sinyal veriyor. Eğitimlerin akabinde köpekler sertifikalandırılıyor ve misyonlara gitmeye hazır hale geliyor. Köpeklerin sertifikaları, eğitimli ve dinç kalmaları için 2 yılda bir yenileniyor.”
İki evrede imtihana girip, enkaz alanında kazazede arıyorlar
Eğitimlerin akabinde köpeklerin “eğitim yeterlilik” ve “görev yeterlilik” olarak 2 kademede imtihanlara girdiklerini tabir eden Açıkalın, birinci basamakta köpeğin sahibiyle olan ahengi ve çevikliğinin test edildiğini, kolay enkaz alanında 2 kazazede bulması gerektiğini vurguladı.
Açıkalın, “Bu evreyi geçince, misyon yeterlilik kısmında da gündüz ve gece olarak toplam 6 kazazedenin 5’ini 2 yanlış ikaz vermeden bulmak zorundalar. Köpeklerimiz bunu da geçince operasyonlara gitmeye hazır oluyorlar.” diye konuştu.
“Burunları çok hassas, koku kaçırmaları zor”
Sait Açıkalın, arama kurtarma köpeklerinin değerinin 6 Şubat sarsıntılarından sonra daha uygun anlaşıldığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Arama kurtarma köpekleri, zelzele üzere afetlerde enkaz altındaki bireylerin yahut kaybolan bireylerin bulunmasında hayati vazife üstleniyor. Ülkemizde de bunun değeri biraz geç olsa da fark edildi. Arama kurtarma köpeklerinin sayıları her geçen gün artıyor. Köpeklerin burunları çok hassas, koku kaçırmaları çok sıkıntı, çok daha sağlamlar.”
Sivil toplum kuruluşları ve devlet kurumları bünyesinde daha fazla arama kurtarma köpeğinin misyon yapması gerektiği görüşünü paylaşan Açıkalın, bu sayede afetlerde aramaların daha da kolaylaşacağını ve daha fazla cana ulaşabileceklerini belirtti.
Açıkalın, “Afetlerde çocuklar uyuyabiliyor, beşerler baygın olabiliyor, onlardan ses alınamıyor, manzara, ısı almak zorlaşıyor ancak köpeğin burnu çok hassas olduğu için o canlı kokusunu, orada hapsolmuş kokuyu bize çok rahat sinyal vererek gösteriyor. Köpeklerin, canlı bulma oranı daha yüksek. Köpekli arama takımı, kurtarma takımının vazgeçilmez bir kesimi.” formunda konuştu.
