Hollywood sinemalarında klişe bir sahne vardır, gazeteci çocuk bisikletiyle konutun önünden geçerken rulo yapılmış gazeteyi fırlatır, havada dönerek uçan gazete bahçeyi geçer ve tam da kapının önüne düşer, sonra bir el eğilir ve gazeteyi alır, bazen de gazeteler orada birikir. İşte bu sahnelere bayılırım. (Gazete dağıtan bir çocuğun hikayesini anlatan kolay lakin eğlenceli The Paper Brigade diye tv sinema de var.)
Dergilerin girişlerindeki ilanlar da böyledir. Âlâ atıldıysa meraklısının çabucak önüne düşer. O yüzden editörün yazısına gelene kadar bu sayfalarda gezinmek hoşuma masraf. İlanları çabucak geçmem, geçene de hudut olurum. Mecraya uygun ve uygun kurgulanmış ilanları severim. Mesela Milliyet’in çok sevdiğim “Arkeoloji” ekinin art kapağındaki hem mizah hem ciddiyeti bir ortada barındıran İş Bankası ilanları daima arkeolojiyle ilgilidir. Ardında emek varsa iş güzelleşiyor, bu ilanları düşünen-hazırlayan insanlara bravo diyorum, markaya hürmetim artıyor.
İşte bu nedenle bir haftadır çantamda taşıdığım ve fırsat buldukça bir yazı okuduğum (yazıtipi dizayncısı Fatih Hardal söyleşisi şahane) Esquire mecmuasının son sayısında karşıma çıkan ilanları gördüğümde sevindim. Birinci sayfalarda Rolex var; evvel üzerinde kraliyet tacı figürü bulunan altın bir kurma kolunun fotoğrafını görüyoruz. Sağdaki sayfada ise “Bir Rolex’i Rolex yapan şey nedir?” diye soruluyor. Altında ise bir cevap var (parantez içindeki açıklama bana ait): “Sahip olduğu çarklar yahut dişler (dişliler) değil. Şahsen şekillendirdiğimiz çelik yahut işlediğimiz altın değil. Kendi ellerimizle tasarladığımız daimi bir ihtimamla tek tek bir ortaya getirdiğimiz modüllerden oluşması değil… Rolex’i Rolex yapan şey, tüm bu ayrıntılara ayırdığımız vakit.”
Tek değil birkaç taraftan hoş bir ilan. Birincisi Türkçe. Evvelce bu şekil ilanlar daima İngilizce olurdu. İkincisi başlıktaki soru ve cevabın kışkırtıcı olması. Üçüncüsü saatlerle ilgili birçok yazı barındıran mecmuanın içeriğiyle ve yapısıyla uyumlu olması.
Derginin art kapağında ise süper bir Cartier ilanı var. Bir vakitler “Cartier Art“ diye bir mecmua çıkıyordu. Hazine üzere sakladığım yazı kültürüne adanmış bir özel sayısını (12/2005) nereden edinmiştim hatırlamıyorum lakin mecmuanın aklımı başımdan aldığını biliyorum. Kaliteli kurumsal mecmualar kusursuz olur. (Patek Philippe de bu türlü dayanılmaz bir mecmua çıkartıyordu.)
Zaten dergi-gazete üzere müddetli yayınlar şayet güzel yapıldıysa yine ve yine bakmak/okumak isteyeceğiniz bir hazinedir. Daima dediğim üzere: Basılı yayınlar soyut değil gerçek varlıklardır, bazen yalnızca dokunmak bile beşere güzel gelir.
Öyleyse en sevdiğim müelliflerden Wilhelm Genazino’nun “Elden Düşme Dünya” (Jaguar Kitap) isimli yapıtından bir cümle ile bitireyim: “Azıcık gazete okuyayım dedim —hayır, gazete okumak istemiyordum; bir gazete açıp sayfalarını çabuk çabuk çevirmek, sonra tekrar bırakmak istiyordum, lakin yakınımda gazete yoktu.”
