Belirli periyodik mukaveleler fakat kanunda aranan objektif nedenler bulunması halinde yapılabilir ve bu nedenler bulunmadan yapılan muhakkak müddetli mukaveleler bilinmeyen müddetli sayılır. Birebir halde patron makul periyodik olamayacağını bildiği bir mukaveleyi belli müddetli ismi altında yaptıktan sonra, ilerleyen süreçte gerçekte meçhul müddetli olduğunu tez edemez. Yargıtay yakın tarihli bir kararında bu sefer personel istikametinden kıymetlendirme yaparak, muhakkak müddetli ismi altında yapılan bir kontratta emekçinin daha evvel bilinmeyen müddetli mukaveleye bağlı ihbar tazminatı talepli bir dava açması halinde sonradan kontratın belli periyodik olduğunu sav ederek bakiye mühlet fiyatı talebinde bulunamayacağına karar verdi.
Yargıtay kararının anlamı
Böylece Yargıtay’ın patron tarafında aradığı tutarlılık, emekçi tarafına da yansımış oldu.
İş Kanunu’na nazaran belli periyodik işlerde yahut muhakkak bir işin tamamlanması yahut makul bir olgunun ortaya çıkması üzere objektif şartlara bağlı olarak belli müddetli mukavele yapılabiliyor. Mukavele konusu işin bahsedilen objektif şartları taşımaması halinde mukaveleye belli vadeli denilse de mukavele baştan itibaren meçhul müddetli kabul ediliyor.
Belirli vadeli iş, iş mukavelesi yapıldığı sırada işin ne kadar süreceğinin bilindiği yahut bilinebildiği iştir. Fuarlar, dönemsel tarım işleri, turizm dönemine bağlı işler muhakkak vadeli mukavele yapmaya uygun işlerdir.
Belirli periyodik işlerde kural olarak üst üste muhakkak vadeli kontrat yapmak, mukaveleyi meçhul müddetli hale getirir ve çalışanın iş kontratının sona ermesi halinde, çalışan iş hukukunun işe iade dahil tüm hami düzenlemelerinden yararlanır. Muhakkak bir işin tamamlanması için getirilen düzenleme ise, hukuk sistemimizin zincirleme yapılan belli periyodik mukavelelere ait yasağının bir istisnasını oluşturur. Makul periyodik bir işe başlanmış, iş bitirilememiş ve ikinci muhakkak müddetli mukavele yapılmışsa, her bir kontrat muhakkak periyodik olma özelliğini korumaktadır.
İşin niteliği makul periyodik olmasa da birtakım durumlarda işletmenin yahut işyerinin daima devam eden faaliyetinin dışında bir işgücü muhtaçlığı ortaya çıkabilmektedir. Bu durumlarda da belli müddetli iş mukavelesi yapılabilecektir. Örneğin doğum müsaadesinde olan bayan çalışanın yerine bu mühlet ile sonlu diğer bir kişi ile belli müddetli kontrat yapılabilir.
Bakiye fiyat nedir?
Belirli müddetli kontratlarda, mukavelenin müddetinden evvel haklı neden bulunmadan sona erdirilmesi halinde patronun çalışana bakiye müddet fiyatını ödemek zorunda olmasıdır. Patronlar baştan muhakkak vadeli yapılabilme kurallarını taşımadığını bildikleri halde muhakkak müddetli kontrat imzalayabilmekte, emekçiyi mühlet bitmeden işten çıkardıklarında, daha düşük fiyatta ödeme yapmak için kontratın aslında bilinmeyen periyodik olduğunu sav edebilmektedir.
Yargıtay kimsenin kendi yarattığı haksız duruma dayalı olarak hak argüman edemeyeceği temel hukuk prensibinden hareketle bu tıp savları reddetmekte, patronun bakiye mühlet fiyatını ödemesine hükmetmektedir.
