Herkes doları konuşuyor, herkes doları merak ediyor. Elinde dolar olan da ediyor, elinde olmayan da…
“Ne olursa olsun” diyen de var; “Bak Merkez Bankası Lideri misyondan alındı, dolar çok yükselecek” diyenler de…
Peki dolar ne olur?
Önceki gün dolar 30 lira 45 kuruşa kadar yükseldi. İyimserlerin beklentisiyle dolar, bu yılın sonunda 35-40 lira olacak. Karamsarların beklentisiyle 50 lira.
Ama unutulmamalı; dolar bu, üç vakte kadar iner de, çıkar da… Doların ne olacağını varsayım etmeden önce, “olana bitene” güzel bakmak gerek.
En sıcak gelişmeyle başlayalım; Hafize Gaye Erkan’ın ayrılığı. Piyasa kurtları, “bu istifa para siyasetinde bir değişikliğe yol açmaz, tesiri sonlu olur” diye düşünüyor.
Gelelim “olana bitene”… Türkiye’ye döviz girişi geçen yıl durmuştu. Hatta genel seçimler öncesi risk almak istemeyen yatırımcılar satışa geçti, ülkeden 2.1 milyar dolarlık yabancı çıkışı oldu. Seçimler bitti. Yabancı yine dövizini Türkiye’ye getirmeye başladı. Üstelik 12-13 milyar doların üzerinde bir giriş oldu. Borsa bir müddettir yükselişte, zira yabancılar evvel tahvil alıyor, borsaya geliyor, ardından ıslahat, özelleştirme adımları atıldığında uzun vadeli enstrümanlarda yatırıma devam ediyor.
Amerika’da olan önemli
Doların ne olacağı, yalnızca bizimle de ilgili değil. Dışarıda neler oluyor, yeterli izlenmeli. Haziran ayında kuvvetle olası -dünya yıkılmazsa- Amerikan Merkez Bankası (Fed) faiz indirimini başlatacak. Bu olur ise Türkiye’ye para girişi hızlanacak.
Türkiye’nin görünümünü “pozitif”e çeken kredi derecelendirme şirketlerinden (Moody’s, S&P, Fitch) gelecek bir not artırımı ise Türk borsasına ve kağıtlarına ilgiyi artırır. Yaz aylarında turizmden gelecek paraya ihracat sayıları eşlik ederse, olumlu esecek rüzgar daha da güçlenebilir. Bunlar daima optimist senaryolar.
Mevduat faizi artar mı?
Mayısta enflasyonda yüzde 70’le tepe görüldükten sonra aşağıya süratli iniş bekleniyor. Şu an revaçta olan TL mevduat faizlerinde bankaların yüzde 40-45 bandını aşmaması hatta aşağı çekmesi olası. Artık soru şu: Enflasyona yenilmek istemeyen yatırımcılar sanki borsada yabancıya eşlik eder mi?
Genel vaziyet ortada… Hâlâ “Dolar ne olur?” diyenleriniz var ise; “Dolar konusunda iddia yapmak, sayı vermek mümkün değildir. Ahkam kesmek gerçekçi değildir. Fakat iktisattaki genel havaya ve üstteki gerçeklere ve sayılara bakarak okuyucuların kıymetlendirme yapmaları çok mümkündür.”
Temizlikçi 2 güne 3.000 TL isterse!
Şubatla birlikte maaş artırımları, fiyat artışları sıcak gündem… İstanbul’da 4 katlı, 12 daireli bir apartman. Apartman paklığına ayda 2 kere bir misyonlu geliyor. Aylık 1.500 TL alıyormuş. Bu sene 3.000 TL istemiş.
Daire sahiplerini almış bir telaş. Çabucak -WhatsApp grubunda- toplanmışlar, başlamışlar yazışmaya; “Çok değil mi bu artış” demişler.
Biri, “Herkes yeni artırım aldı, o da yüzde 50. Bak ben emekliyim oran bu” demiş.
Bir öbür daire, “TÜİK’e nazaran yıllık enflasyon yüzde 64, buna bakalım” demiş.
Sorup soruşturmuşlar, “Asgari fiyat son 1 yılda yüzde 100 arttı, 1.500 TL’lik artış normal” karşılığını almışlar.
Şıklar ortada.
a) 2.250 TL verelim.
b) 2.500 TL verelim.
c) 3.000 TL verelim.
d) Ayda 2 değil, 1 defa alalım; 1.500 TL verelim.
e) Hiçbiri.
Umarız paklık vazifelisi, işsiz kalmamıştır.
