Uğur Yıldırım – Türkiye, 6 Şubat 2023’te iki büyük zelzeleyle sarsıldı. Kahramanmaraş Pazarcık merkezli 7.7 büyüklüğündeki birinci zelzele saat 04.17’de meydana geldi. Sabaha karşı yaşanan bu büyük zelzelenin şoku atlatılamadan ve sarsıntının yol açtığı hasar tam olarak anlaşılamadan 9 saat sonra, 13.24’te bu sefer Kahramanmaraş Elbistan merkezli 7.6 büyüklüğünde bir sarsıntı daha yaşandı. Bu iki büyük zelzelenin ortasında da Gaziantep’te 6.5 ve 6.4’lük zelzeleler dâhil olmak üzere birçok sarsıntı yaşandı. Yalnızca birinci sarsıntı bile Hiroşima’ya atılan atom bombasından 2 bin kat daha yıkıcı bir tesire sahipti.
Geniş bir alana yayıldı
Farklı fay zonlarında 400 kilometreye yakın fay çizgisinin kırıldığı sarsıntılar, yerin 8.6-7 km üzere yüzeye çok yakın derinliklerde meydana geldi. Zelzeleler, merkez üslerinden 300-400 kilometre uzaktaki binaları bile yıktı. Sarsıntılar, Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman, Malatya, Gaziantep, Osmaniye, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Kilis ve Elâzığ’ın ortasında yer aldığı 11 vilayette büyük yıkıma yol açtı. 14 milyon kişinin yaşadığı 120 bin kilometrekarelik alanda ağır bir tesir oluşturdu. 124 ilçe, 6 bin 929 mahalle ve köy sarsıntılardan direkt olarak etkilenirken 62 ilçedeki yıkımın boyutları ağır oldu. Sarsıntının tesirleri 11 vilayet ile sonlu kalmadı. Tesir ettiği öbür etraf vilayetlerle birlikte 18 vilayet için “Genel Hayata Tesirlilik Oluru” alındı.
Depremler, birçok ülkenin yüzölçümünden daha büyük bir alanı vurdu. Avrupa’daki 33 ülkenin yüzölçümünden daha geniş bir alanda yıkıma yol açtı. Bulgaristan ya da İngiltere büyüklüğündeki bir coğrafyada ağır hasar oluşturdu. Zelzelelerin tesir ettiği alan Danimarka, İsviçre ve Hollanda’nın yüzölçümünün yaklaşık üç katı oldu. Sarsıntı, Portekiz’in yüzölçümünden ise daha büyük bir alanda tesirli oldu.
Mısır bile sallandı
Deprem, Mısır’dan İran’a, Irak’tan Lübnan’a kadar 1.2 milyon kilometrekarelik alanda hissedildi ve birtakım ülkelerde hasara yol açtı. Suriye’de can kayıplarına neden oldu. Lübnan’da binalara hasar verdi. Sarsıntı sonrasındaki yaklaşık altı ayda, 46 bin 100’den fazla artçı zelzele meydana geldi. Yıllık ortalama 20 bin ila 30 bin zelzelenin yaşandığı Türkiye’de, zelzele bölgesinde altı aydan kısa vakitte oluşan artçılar, ülke genelindeki yıllık zelzele sayısını ikiye katladı.
En üst seviye alarm verildi
AFAD Başkanlığı Afet ve Acil Durum İdare Merkezi, sarsıntıdan sonra yarım saat içinde çalışmaya başladı. Zelzelenin 45. dakikasında Türkiye Afet Müdahale Planı’nın (TAMP) en üst uygulama düzeyi olan ve milletlerarası dayanak içeren 4. düzeyi ilan edildi.
