DUYGU ERDOĞAN / AYLİN RANA AYDİN – Özellikle dokuma ve çelik mutfak eşyası dallarında Türkiye’nin değerli üretici vilayetlerinden olan Kahramanmaraş, hasarlı dokumacılık üretim alanlarında kapasitesini yüzde 30-40 düzeyine çıkarabildi.
‘İş’in karşısındaki üç bilinmeyenli denklem
Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası (KMTSO) Lideri Mustafa Buluntu; finansman gereksinimi, nitelikli çalışan göçü, hasarlı alan ve makine sıkıntılarının iş dünyasının karşısındaki ‘üç bilinmeyenli denklem’ haline geldiğini söyledi.
500 milyon $ kayıp
Şehrin pamuk ipliğinde Türkiye üretiminin yüzde 55’i, denim/dokuma alanında yüzde 20’si, çelik mutfak eşyası kesiminde ise yüzde 70’ini sağladığını örnek veren Buluntu, “2022 yılında 1.5 milyar dolar olan ihracatımız 2023’te 1 milyar dolara geriledi” dedi.
Nitelikli iş gücü kaybına dikkat çeken Buluntu, “Sadece çalışma alanı eksikliği değil, toplumsal hayatın da yara alması bu gidişleri hızlandırıyor. Burada kalanlar ise fabrikalar yerine inşaat üzere tekrar imal dallarında çalışmayı tercih ediyor. Teşebbüsçüler, kaynağı ve fikri olan beşerler göçüyor. İnsanlara ekonomik düzelme ile umut aşılamalıyız” diye konuştu.
Ek teminat sorunu var
SGK prim borçları için daha evvel yapılan 24 ay yapılandırmada ek teminat istendiğini anlatan Buluntu, “Son tarih mayıs ayı. Hemen bu sorun çözülmeli, kimse teminat gösterecek güçte değil” dedi.
‘Kalifiye elemanları kaybediyoruz’
Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Ahmet Bünyamin Yavuz, kentin en kıymetli problemlerinden birinin mavi ve beyaz yakalı çalışan göçü olduğunu belirtti. Yavuz, “Düzenlerini kurabilenlerin orta vadede döneceklerine dair umudum yok. Patrona ve çalışana yönelik önemli teşvikler olmadığı takdirde çalışanlarımızı kaybetme riskimiz bulunuyor” dedi. İşletmelerin maliyetlerinin arttığını, nitelikli çalışanlarına astronomik fiyatlar öderken, konaklama imkanı sunması gerekliliğinin de baş gösterdiğini kaydeden Yavuz, “Hemen her kesimin orta üreticisi pozisyonunda bulunan Antakya Küçük Sanayi Sitesi neredeyse yerle bir oldu ve çok küçük bir azınlık hizmet verebiliyor. Orta ve uzun vadede OSB’lerin taşeronu ya da fason üretimini yapan küçük sanayi sitelerinin fonksiyonelliğini kaybetmesinden ötürü OSB’lerin maliyetlerinin artma ve kapasite düşürme riski bulunuyor” dedi.
“Krediye erişim kolaylaştırılmalı”
Depremden ziyan gören vilayetler ortasında Şanlıurfa görece şanslıydı. Olağan seyrine dönen kentte son datalar üretim ve ihracat artışına işaret ediyor. Mevcut ekonomik şartlar karşısında iş dünyasının krediye erişimin kolaylaştırılması beklentisi var.
Şanlıurfa Ticaret Borsası Lideri Mehmet Kaya, kentin iş dünyasının tüm bölge için el ele vererek yaraları sarmaya çalıştığını belirtirken, bölge kentlerinde ekonomik düzelmelerin hızlanması için öncelikle kredi imkanlarına erişimin kolaylaştırılması ve düşük faizli imkanların oluşturulması gerektiğini söyledi. Kaya, “Dünyada aslında derinden hissettiğimiz bir finansal ıstırap var. Bunun üzerine bölgedeki sıkıntılar eklenince zorluk katlanıyor. Tarıma dayalı, üretime dayalı bir kent olduğumuz için kamu bankalarının kredi noktasında daha fazla takviye olması gerektiğine inanıyoruz. Bölgede daha fazla ziyan gören vilayetler de finansmana erişmeye çalışıyor” dedi.
Esnaf dayanak bekliyor
Bölgede 9 bin esnafın güç ticari şartlar karşısında kredilere erişim beklediğini anlatan Şanlıurfa Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Lideri Mehmet Şefik Bakay ise, “Kredi imkanı az, faizler çok yüksek. Ekonomik şartların zorlaştığı ortamda esnafımızı yalnız bırakmayalım” diye konuştu.
YARIN: Malatya, Adıyaman, Kilis, Osmaniye
