Erzurum’da 25 yıllık motorlu araçlar teknolojisi öğretmeni Necati Aygün, geliştirdiği “balatasız fren sistemi” için Türk Patent ve Marka Kurumundan patent aldı.
Atatürk Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesi Motorlu Araçlar Teknolojisi Alan Şefi ve Marmara Üniversitesi Otomotiv Kısmı mezunu 25 yıllık öğretmen Necati Aygün, fren kaynaklı kazaların önüne geçilmesi hedefiyle 2020 yılında AR-GE çalışması yapmaya başladı.
Bu kapsamda mevcut balatalı sisteme alternatif olan kapalı bir gövde içinde toza, su ile yüksek ısıya maruz kalmayan balatasız bir sistem geliştiren Aygün, NTC (Negatif denetimli balatasız fren sistemi) ismini verdiği çalışması için geçen yıl Türk Patent ve Marka Kurumuna müracaatta bulundu.
Değerlendirme basamağı sonrası bu çalışmasına patent alan Aygün, sistemin otomotiv kesimi ve ağır tonajlı araçlarda uygulanmasını istiyor.
Necati Aygün, AA muhabirine, motorlu araçlar teknolojisi alanında 25 yıldır hem AR-GE hem eğitim hizmetleri hem de öğrencilerin endüstride yeni sistemleri öğrenmesine yönelik çalışma yaptığını söyledi.
“Frenlerin tutmama riskini kaldırmak için çalışmayı yaptım”
Otomotiv bölümündeki yeni teknolojileri yakından takip ettiklerini tabir eden Aygün, “NTC’nin teknik alanı motorlu araçlarda balatasız fren sistemi. Buluşumuz, mevcut sistemdeki dezevantajları ortadan kaldırmak. Frenlerin kaçırma ve tutmama riskini ortadan kaldırmak için bu çalışmayı yaptım, Türk Patent ve Marka Kurumunca onaylandı, patent aldık.” dedi.
Aygün, sistemin öteki fren sitemine nazaran çok avantajlı ve ekonomik olduğunu bildirdi.
Hem mesleksel deneyimini aktarmak hem de ülkenin iktisat ve sanayi kesimine katkı sağlamak ismine çalışmayı ortaya çıkardıklarını belirten Aygün, şöyle konuştu:
” Türkiye Yüzyılı’ndaki bu projemizin, Türkiye’nin birinci yerli arabası Togg’a uygulanmasını talep edeceğiz. Tahminen kendi teknolojimizi, özgün fikrimizi yeni çıkacak Togg’larda yaparlar. Yakında bu hususları görüşmek için teşebbüslerde bulunacağız. Buluşumuz, bir elips diskin, kenarına iticilerle itmesi, kapalı sistem olması, suyla, havayla, tozla temasının kesilmiş olması, daha uzun ömürlü ve çevreci olması nedeniyle yeni sistem olarak ortaya çıktı. Üretici firmaların buna talep göstereceğini, emeğimizin karşılığını alacağımızı düşünüyorum.”
Ağır tonajlı araçlarda balatalarda yüksek ısının oluştuğuna ve bununla frenlerin tutmaması üzere kimi problemlerin meydana geldiğine işaret eden Aygün, “Balataların ısınması sonucu frenlerde tutmama, lokal tabirle fren patlaması, kaçırması diye söz edilen durumun ortadan kaldırılması emeliyle bu tasarımı yaptık. Sistemimiz kapalı olması ve soğutucu yağla çalışması nedeniyle tozdan ve ısıdan etkilenmeyip frenlerin tutmama özeliğini ortadan kaldıracak. Bu nedenle trafikte kaza ve bu tip meseleleri da ortadan kaldırmış olacağız.” diye konuştu.
“Daha uzun ömürlü ve ekonomik olacak”
Aygün, geliştirdiği sistemin, bütün arabalar ve endüstrideki büyük iş makinelerinde de rahatlıkla kullanılabileceğini lisana getirdi.
Çalışmasının halihazırdaki fren sitemlerine nazaran yüksek maliyetli olmayacağını aktaran Aygün, şunları kaydetti:
“Normal fren sistemli bir aracın balatası 30-40 bin kilometrede değişir, bizim sitemde 140-150 bin kilometreye kadar masraf olmayacak. Dolaysıyla daha uzun ömürlü ve ekonomik olacak. Mevcut sistem, balata ile diskin birbirine sıkıştırılarak kuru sürtünmeye dayalı. Bizim sitemde bu türlü değil, dönen diske negatif denetim dediğimiz karşı kuvvet uygulayarak, tutucu pimlerin diskin yanar yüzeyinden tutması sonucu hem kısa arada frenlemeyi sağlayacak hem ısınmaya yol açmayacak hem de frenlerde ‘kaçırma’ denen hadise katiyetle ortadan kalkacak. Mevcut fren sistemi sürtünmeye dayalıyken bizimki tutma kabiliyetine yöneliktir.”
Aygün, çalışmasının Türkiye’de birinci olduğunu, dünyada ise benzerinin bulunmadığını savunarak, “Mevcut fren siteminin temel sorunu çok ısınma, toza, çamura ve suya maruz kalma. Bizim fren sisteminin kapalı olmasıyla bu dezavantajlar ortadan kalkıyor.” sözlerini kullandı.
