ÇİĞDEM YILMAZ / HATAY – Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde biri 7.8, başkası 7.5 büyüklüğünde 11 kenti vuran zelzelelerde 53 bin 537 kişi hayatını kaybetti, 38 bin 901 bina yerle bir oldu. 6 Şubat sarsıntılarından bu yana 1 yıl geçti. Zelzele bölgesine birinci ulaşan arama kurtarma grubu olan Türk Silahlı Kuvvetleri İnsani Yardım Tugayı Doğal Afetler Arama Kurtarma (DAK) Taburu’ydu.
Depremden yaklaşık 10 dakika sonra alarm durumuna geçen DAK grupları, 3 saat içinde gereçleri ve arama kurtarma köpekleriyle bölgeye ulaşmak için yola çıktı. Aralıksız bir halde günlerce enkazlarda umut arayan, 37 kişiyi enkazdan çıkaran DAK, zelzelenin 1’inci yıl dönümünde yaşadıklarını Milliyet’e anlattı.
“BUNLAR GERÇEK Mİ?”
Depremin akabinde enkaza başına gelen DAK takımındaki isimlerden biri Binbaşı Abdullah Oral’dı (40). Günlerce arama kurtarma çalışmalarında yer alan Oral, çalışmalar sona ermesinin akabinde 5 ay daha Antakya’da kaldı. Bir yıl sonra enkaz kaldırma çalışmalarına katıldığı noktada yaşadıklarını Milliyet’e anlatan Oral “Deprem devri DAK Tabur Kumandan Vekili’ydim. DAK Taburu, 1999 sarsıntısı sonrası TSK’nın en seçkin birliği olarak teşkil edilmiştir. Her an bir saniye sonra bir afet olacakmış üzere tüm ekipmanlarımızla hazırız” dedi. Oral, 6 Şubat’ta en seri formda birliğin bir kısmının kara bir kısmının ise hava yolu ile sarsıntı bölgesine gittiğini anlattı:
“Osmaniye, Hatay, Malatya ve Kahramanmaraş halinde 4’e bölündük, ben ve tabur karargâhımız Antakya’ya gittik. Yıkımın en ağır olduğu Gündüz Caddesi’ne gittik. Gittiğimiz anda inanılmaz bir yağış vardı, göz gözü görmüyordu. Birkaç gün sonra gördüklerimiz ve yaşadıklarımız nedeniyle şunu dedik ‘Bilim kurgu sineması çekiliyor ve biz bu sinemanın oyuncuları mıyız?’ Zira o denli bir ortamın içerisindeydik. Kendi kendimize ‘Bunlar gerçek mi?’ diye sorduğumuz çok oldu. Antakya’ya giren birinci arama kurtarma birlikleri de bizdik. Bizi gören insanlara umut ışığı olmuştuk ve bu da bizi çok etkiledi. ‘Sesimi duyan var mı?’ diye sorduğumuzda her yerden sesler gelmeye başladı. O anki heyecanımız ve mutluluğumuz tanım edilmez. Çabucak işaretleme yaptık, öncelik belirledik. Zira enkazda kalanların sayısı kurtarma grubu sayısından çok lakin çok fazlaydı.”
Yaklaşık 3 yıl boyunca çeşitli eğitimlerden geçtiklerini belirten Oral “Bizim öbür arama kurtarma gruplarından bir farkımız da kullandığımız teknolojik aygıtlarımızın çok olması. Ömür tespit aygıtlarımız var, bunlar kalp atım suratına kadar bize karşılık veriyor. Hassas dinleme aygıtlarımız var ve nefes sesini bile duyabiliyoruz. Arkeologlar üzere çalışıyoruz. İğne ile kuyu kazmak üzere bizimki. Bir de biz, kurtarılması güç noktalardaki insanları kurtarıyoruz” dedi.
“ÇOK ŞÜKÜR” DEDİLER
Piyade Astsubay Üstçavuş Batıkan Tunçalp da şunları söyledi: “Depremi vatandaşımız üzere bizler de yaşadık lakin bizim çabucak hareket geçmemiz lazım. Yaşadığımı şoku atlatamadan süratli bir formda elimizden geldiğince çalışmaya başladık. Çok geniş bir alanda yıkım vardı ve etrafımızda onlarca çaresiz insan vardı. Bizleri gördüklerinde umut dolu gözlerle, ‘Çok şükür asker geldi’ diyorlardı. Bu kelamları duydukça bizim de umudumuz artıyordu.”
Depremden sonra birinci çalışmaya başladıkları bölgede konuştuğumuz Binbaşı Abdullah Oral, o günlere dönerek şunları dedi: ‘Yaşadıklarımız nedeniyle şunu dedik ‘Bilim kurgu sineması çekiliyor ve biz bu sinemanın oyuncuları mıyız?’ Kendi kendimize ‘Bunlar gerçek mi?’ diye sorduğumuz çok oldu.’
DEPREMZEDE ASKER YARDIMA KOŞTU
Hatay’da bulunan, Türk Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı tüm birlikler depremzede olmalarına karşın sarsıntının birinci anından itibaren alandaydı. İskenderun’da enkazdan kurtardıkları Uğur Bilgi ile sarsıntının 1. yılında bir ortaya gelen Piyade üsteğmen Ömer Yıldırım, sarsıntıya Hatay’da eşiyle meskeninde yakalandı. Dışarıya çıkar çıkmaz evvel kışlaya, sonra bağlı bulunduğu bölükteki çalışanıyla enkaz başına gitti. Lakin işçinin ne arama kurtarma tecrübesi ne de
ellerinde profesyonel bir ekipmanı vardı. Enkazda elleriyle hafriyat yaptılar ve onlarca insanı kurtardılar.
Yıldırım o günleri anlattı:
“Taşları kaldırırken ellerimizin parçalandığını biliyoruz. Bir yılı geride bıraktık lakin hâlâ yaşadığımız bu travmaları unutmuş değiliz. Enkazdan çıkardığımız birçok şahısla de görüşüyoruz, kardeş üzere olduk.”
ARALIKSIZ ÇALIŞTILAR
Astsubay Kıdemli Üstçavuş Peyami Kaya da sarsıntıya meskeninde yakalandı. Eşini ve çocuğunu kışlaya getirip vazifeye başladı:
“Yardım TIR’larını karşılayan takımdaydım, gelen materyallerin vatandaşlara dağıtımını yapıp sıcak yemek hizmeti sunduk. 24 saat boyunca aralıksız çalışan arkadaşlarımız vardı.” Piyade Uzman Çavuş İsmail Tekin “Kışladaki tüm işçi o kadar süratli organize olup dağıldı ki birçoğumuzun üstünde üniforması dahi yoktu, terliklerle enkaz çalışmasına katılan arkadaşlarımız vardı” derken Piyade Üsteğmen Sefa Yeşilöz de “Sahadaki tüm arkadaşlarımızla birlikte hepimiz depremzedeydik fakat tek bir çalışanımız bile ‘Biz de depremzedeyiz, üşüdük, acıktık vs.’ tek söz etmedi. Tüm takım aylarca canla başla çalıştı” sözlerini kullandı.
BU BİNA BİRİNCİ ANDAN İTİBAREN DEPREMZEDELERE AÇILDI
Depreme meskende yakalandığını söyleyen Piyade Üsteğmen Sefa Yeşilöz, kısa bir mühlet sonra enkaz başına gittiklerini anlattı:
“İlk 6 gün arama kurtarma çalışmalarında yer aldım. Daha sonra ise komutanımın buyruğu ile 2’nci Hudut Alay Komutanlığı’na geldim. Bu bina sarsıntının birinci anından itibaren kapılarını tüm depremzedelere açmıştı. Servis araçlarımız çalışır vaziyette çocuklu annelerimizin gereksinimlerinin giderilmesi için hazır bulunduruldu. Burada günlerce depremzedelere yemek verildi. Yaralılara birinci müdahale yeniden burada, revirimizde yapıldı. Çok kalabalık olduğu için binanın art tarafına seyyar mutfaklarımız açıldı ve yemek dağıtıldı. Daha sonra ise bu seyyar mutfaklarımız halkın konakladığı kalabalık alanlara bizler tarafından kuruldu. Tuvalet, banyo ve çamaşır muhtaçlıklarını da karşıladık. Hırsızlık ve yağma olayına karşı da 7/24 devriyelerimiz oldu. Alandaki tüm arkadaşlarımızla birlikte hepimiz depremzedeydik ancak tek bir çalışanımız bile ‘Biz de depremzedeyiz, üşüdük, açıktık vs.’ tek söz etmedi. Tüm grup aylarca canla başla çalıştı. Vatandaşlarımız,
TSK’yı bir liman olarak gördü, zira birinci andan beri vatandaşımıza kucak açtık.”
Piyade Üsteğmen Sefa Yeşilöz, 2’nci Hudut Alay Komutanlığı’nın sarsıntının birinci anlarından itibaren kapılarını tüm depremzedelere açtığını söyledi.
‘UMUTLAR YOK OLMASIN’
Arama Kurtarma Uzmanı Hava Piyade Astsubay Kıdemli Üstçavuş Emre Özcan (37) da sarsıntının birinci 8 günü Malatya’da vazifeliydi. Özcan, “Babamın misyonu nedeniyle ortaokulu Malatya’da okumuştum ve Malatya’ya vardığımda meskenime gelmiş üzere hissettim. Tek fark, karşımda yıkılmış bir kent duruyordu. Çalıştığımız binada yabancı asıllı bir öğretmeni çıkarttık. 77. saatte ise 60 yaşındaki Meral Teyze’yi kurtardık. DAK’ın bir kelamı var: ‘Umutlar yok olmasın.’ Biz de umutların yok olmaması içi elimizden geleni yaptık. Keşke daha fazla beşere umut olabilseydik” dedi.
‘ÇARESİZLİK UNUTULMAZ’
Hatay Antakya’da misyonlu Piyade Üsteğmen Tolga Demir (29) de şunları anlattı: “Soğuğa ve yağışa karşın birinci 72 saat hiç orta vermeden arama kurtarma çalışmalarına devam ettik. Zorlandığımız durumlar da oldu. Arama kurtarma yaptığımız bir binada voleybolcu kızlar da vardı ve sarsıntının dördüncü gününe kadar aileleri bizlerle birlikte bir umutla bekliyordu lakin dördüncü gün yaşadıklarına dair bir belirti olmadığını anladık. Bunu ailelerine söylemek çok zordu lakin söylemek zorundaydık. O an yaşadığımız his ve ailelerin çaresizliği unutulmuyor.”
MARMARA DEPREMİ’NDEN SONRA KURTULDU
TSK tarafından, 1999 Marmara Depremi’nden sonra her türlü afette arama ve kurtarma misyonları için Doğal Afetler Arama Kurtarma Tabur Komutanlığı kuruldu. Birinci olarak Özel Kuvvetler Komutanlığı’na bağlı olarak kurulan DAK Taburu daha sonra Kara Kuvvetleri Lojistik Komutanlığı’na bağlandı.
