Bakan Fidan’ın açıklamalarından satır başları şöyle; Türkiye, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya iştirak sürecine evrelendirme prosedürüyle yaklaştı. Terör telaşı birinci Madrid’de belirtildi. PKK-YPG FETÖ’ye takviye verilmemesini taahhüde bağladık. Terörle uğraş yanında yaptırımların kalkması konuşuldu. Terörle çabayı diplomasi yoluyla da ilerlettik.
“SESSİZ BİR DİPLOMASİ ORTAYA KONDU”
Sessiz bir diplomasi ortaya kondu. Aslında neler tartışıldığının, hangi istikamette gidildiğinin çerçevesi Vilnius’ta ortaya çıkan ve kamuoyuyla paylaşılan mutabakatta çok açık ortada. Biz yalnızca bunun teknik ayrıntılarını ve müzakere sürecini de paylaştık. Tabi her ülkenin kendi hassasiyetleri kendi hususları var. Burada birden fazla ülke var. Belirli hususlar perde gerisinde farklı çeşitten tartışılmak durumunda. Bunları aşikâr bir noktada tahlile bağladık. Daha sonra sırasıyla Hollanda’nın, Kanada’nın kimi Avrupa ülkeleri’nin yaptırımları kaldırdığını görmeye başladık.
BIDEN’IN KONGRE’YE F-16 MEKTUBU
Biz İsveç’le ilgili maddeyi Meclis’ten geçirir geçirmez Biden Kongre’ye bir mektup yazdı. Daha sonrasında biliyorsunuz; Cumhurbaşkanımız onaylayınca da mutabakatın mesken sahibi ülkeye deposite edilmesinin ardından onlar da çabucak eş vakitli olarak Kongre’ye bildirdiler.
Teknik olarak baktığımız vakit olayın tarihine baktığımız vakit, olağanda ABD yönetimi kongreyle muahededen, ön mutabakat yapmadan bunları göndermiyor. Bu mümkün olsaydı bu vakte kadar gönderirlerdi. Kongrenin bir grup hassasiyetleri koşulları vardı. Bu istikamette bir mutabakat olduğunu, İsveç’in üyeliği karşısında adım atılacağı tarafında bir ön mutabakatımız oldu.
Süreç şöyle işliyor; siz gönderdikten sonra iki hafta süren bir bekleme süreci var. O süreçten sonra bu yürürlükte oluyor. Şu anda önümüzdeki cumartesi inanıyorum bu iki haftalık süreç tamamlanacak.
Biliyorsunuz F-35 ile ilgili sorun ve bizim programdan çıkarılmamız. Bizim kendi hava savunma yeteneklerimizi geliştirme arayışımızın ve siyasetlerimizin bir yansıması olarak karşımıza çıktı. NATO ortaklarımızdan biz bu mevzuda beklediğimiz dayanağı göremediğimiz vakit hava savunma sistemleriyle ilgili Rusya’yla yaptığımız bir s-400 muahedemiz var. Bu muahedeyi mazeret göstererek Amerikalılar kendi yasal çerçevelerinde bir hal ortaya koydular.
Tabi burada F-35’in biz yalnızca müşterisi değil, birebir vakitte üretici ortaklarından biriydik. Türkiye’nin maddi kaybının yanı sıra ortaya koyduğu kapasiteyle bir ziyanı kelam konusu. Artık bunu elimine etmek için çalışmalarımız devam ediyor. Özelikle maddi zararın tazmini açısından, İlgili makamlarımızın önemli ağır çalışmaları var.
“O VAKTE KADAR İSTİKRARLAR DEĞİŞİR”
F-35’in Yunanistan’a verilmesi sıkıntısı; Yunanistan da biliyorsunuz bilhassa NATO üyesi olduğu için ABD’nin ürettikten sonra bir küme dağıtacağı ülkeler listesindeydi. Burada 2030’dan sonra kimi mevzuların F-35’lerin teslimi öngörülüyor. O vakit kadar ne olur? İstikrarlar nasıl değişir? Tabi bunu takip etmek lazım.
ABD-İRAN GERİLİMİ
Gazze savaşıyla bölgesel yayılma riskini söylemiştik. İki taraf da belirli bir kademeye geçilmesini istemiyor. Ateşle oynuyorlar. Bölgesel yayılmadan kaçınmak lazım. Durum uygun değil. Daha büyük bir yayılmayla karşı karşıya kalabiliriz
PUTİN’İN TÜRKİYE ZİYARETİ
Kendisinin ziyareti ile kimi mevzuları konuşma imkanı olacak. Başta güç konusu olmak üzere birçok bahis masada olacak.
