Mine Özdemir Güneli / İstanbul – Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) yaklaşık 3 milyon 920 bin öğrenci ve 220 bin öğretmenin etkilendiği zelzelelerin yarattığı tahribatı ortadan kaldırmak için geride bıraktığımız bir yılda pek çok çalışma yürüttü. Seferberlik anlayışıyla hareket eden gerçekleştirdiği çalışmalardan kimileri şöyle:
5 bin kişi
– Yaklaşık 5 bin kişilik MEB Arama Kurtarma Ünitesi (MEB AKUB) takımları, arama kurtarma ve lojistik dayanak çalışmalarına katıldı.
– AKUB grupları, bölge dışından gelen takımların çalışmalarının koordine edilmesi ve çadır suramı, yiyecek içecek dağıtımı üzere misyonlar de yaptı. Bakanlık, 17 Ağustos’a kadar MEB AKUB üye sayısını 10 bine çıkarmayı planlıyor.
– Eğitim yapıları tahlil edildi, ağır hasarlı binaların yıkımına, orta hasarlı binaların ise sarsıntı performans tahlillerinin yapılmasına karar verildi. Yıkım ve güçlendirilme kararı verilenler ile ağır hasarlı olup yıktırılan binalar için yatırım planlaması yapıldı.
Konaklama hizmeti
– Kademeli olarak eğitim öğretime başlama kararının alınmasıyla eğitim öğretime açılabilir durumdaki az hasarlı okullar belirlendi. Yaklaşık 45 bin dersliğin tamir çalışmaları tamamlanarak öğrencilerin hizmetine sunuldu.
– Zelzelelerin akabinde 27 Eylül 2023’e kadar Bakanlığa ilişkin öğretmenevi ve akşam sanat okullarında toplam 754 bin 180 depremzedeye konaklama ve yemek hizmeti verildi.
– Özel eğitime muhtaçlığı olan öğrencilere takviye olmak için 82 özel eğitim dayanak çadırı ve konteyner sınıfı oluşturuldu. Sarsıntı bölgesinde tüm çadır bölgeleri ve toplanma yerlerinde çocuklar için 416 adet ruhsal dayanak, oyun ve aktiflik çadırı kuruldu. Bu çadırlarda 4 bin 574 rehber öğretmen, ruhsal danışman vazife aldı.
– Bakanlık, 2023 Mart kontratlı öğretmenlik ataması sürecinde 21 bin 569’u sarsıntı bölgesinde bulunan 10 ile olmak üzere toplam 44 bin 573 öğretmenin atamasını yaptı. Yeni atanan yahut misyon yeri değişikliği nedeniyle yeni misyon yerlerinde çalışmaya başlayacak öğretmenler için öğretmenevi ve akşam sanat okullarında konaklama hizmeti sağlandı.
– Öğretmenlerin zelzele bölgesi dışındaki vilayetlere tayin istekleri yerine getirildi, sarsıntı bölgesi dışındaki vilayetlerde vazife yapan öğretmenlerden istekli olanlar zelzele bölgesine görevlendirildi, farklı vakitlerde yapılan atamalarla öğretmenlerin sıhhat özrü ve aile birliğine dayanan yer değiştirme süreçleri gerçekleştirildi.
Ek kontenjan
– Öğrencilerin istedikleri vilayetlere nakilleri gerçekleştirildi, Bursluluk İmtihanı için ayrılan 70 bin burs kontenjanı, bu yıl sarsıntı bölgesi için 100 bine çıkarıldı.
– Liseye Geçiş Sistemi (LGS) sürecinde merkezi imtihanla öğrenci alan okullara yerleştirme tercihi yapmış, sarsıntı nedeniyle inanılmaz hal ilan edilen vilayetlerde kayıtlı olan öğrenciler için her 30 kontenjana iki öğrenci olacak biçimde ek kontenjan verildi.
– Zelzelede yıkılan ya da hasar gören okullarda eğitim gören öğrenciler taşımalı eğitim kapsamına alındı ve yemek hizmetinden faydalandırıldı. Bu kapsamda 370 binin üzerinde öğrenci, 11 vilayette taşımalı eğitimden ve yemek hizmetinden yararlandı.
– Öğrenme kayıplarının telafisi için destekleme ve yetiştirme kursları ve yaz okulları açıldı, örgün öğretim dışında kalan vatandaşlar için el sanatları, nakış, moda tasarım, yiyecek içecek üzere alanlarda halk eğitimi kursları açıldı. Sarsıntı bölgesinde bulunan öğrencilere toplam 80 bin kırtasiye seti yardımı yapıldı.
Gidenlerin birçok döndü
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, zelzele bölgesindeki son durumla ilgili yaptığı açıklamada şu bilgileri verdi:
– Sarsıntı bölgesinde bugün prestijiyle öğrenci sayısı 3 milyon 663 bin 546. Gidenlerin büyük kısmı geri döndü.
– Zelzeleden evvel 11 ilin tamamında 119 bin 200 derslik bulunuyordu. Az hasarlı 45 bin dersliğin tamiri tamamlandı, hizmete sunuldu. 12 bin 119 derslik orta ya da ağır hasarlı olarak tespit edildi. Bu okulların iki katı inşa edilecek. Bölgede proje bedeli 62.6 milyar TL olan 22 bin 39 yeni derslik yapılması hedefleniyor.
– 3 bin 100 derslik tamamlanarak yeni eğitim-öğretim devrinde hizmete açıldı.
– Zelzele bölgesine 21 bin 569 yeni öğretmen atandı. Bölgede yaklaşık 210 bin öğretmen bulunuyor.
– İstanbul’da zelzele riskine karşı 367 okul, 11 bin 590 derslik yıkılarak yine yapıldı. Şu anda da 50 okul, bin 329 dersliğin tekrar üretimi devam ediyor. Ayrıyeten YİKOB tarafından 7 okul, 207 dersliğin de imali sürüyor.
Ders zili geç çaldı, imtihan bahisleri azaldı
Depremler tam da yarıyıl tatilinin başlayacağı gün oldu. MEB tarafından zelzelenin akabinde birinci ve ortaöğretim kurumlarında okulların açılması 15 gün erteledi. Akabinde MEB’in okullarla ilgili hayata geçirdiği bir dizi karar şöyle:
– 71 vilayette okullar 18 Şubat’ta açılırken sarsıntı bölgesindeki vilayetler, şartlarına nazaran eğitim açısından üç kategoriye ayrıldı. Kilis, Diyarbakır ve Şanlıurfa’da ders zili 1 Mart’ta çaldı. Adana, Gaziantep ve Osmaniye’de okullar 13 Mart’ta kapılarını açtı. Adıyaman, Malatya, Kahramanmaraş ve Hatay ise okul zili çalan son illerdi. 20 Nisan’da tüm vilayetlerde eğitime geçilebildi.
– 10 vilayette ve Elazığ’da ikinci devir tüm sınıf ve kademelerde, yeniden 10 vilayetten öteki vilayetlere nakil yaptıran öğrencilerden devam kuralı aranmadı.
– Zelzeleden etkilenen bölgelerdeki anne yahut babası ya da vasisi vefat eden okul öncesi eğitim, ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin tamamı 2022-2023 eğitim öğretim yılı sonuna kadar burslu öğrenci kapsamına alındı.
– Liselere Geçiş Sınavı’nda (LGS) 8. sınıf ikinci periyot hususları, Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nda (YKS) 12. sınıf ikinci devir hususları imtihan kapsamından çıkarıldı.
Üniversitelerde uzaktan eğitim
– YÖK tarafından üniversitelerin 20 Şubat’ta uzaktan eğitime başlaması kararı alındı. Uygulamalı eğitim veren programlarda ise eğitimler yüz yüze sürdürüldü.
– Talep eden öğrenciler bahar devrinde kayıtlarını dondurabildi ve bu müddet programın azami tahsil mühletinden düşülmedi.
– Nisan ayında üniversitelerde, uzaktan eğitimin yanı sıra isteyen öğrencilere devam kuralı olmadan yüz yüze eğitim imkânı da sunan hibrit eğitime geçildi. Orta periyot imtihanlarının ise online yapılmasını kararlaştırdı. Fakat kimi üniversitelerde alınan senato kararları gereği farklı uygulamalara gidildi.
– 2023-2024 akademik yılında zelzele bölgesindeki üniversitelerin uzaktan mı, yüz yüze mi yoksa hibrit mi eğitim vereceği konusunda karar üniversitelere bırakıldı. Bölgedeki üniversitelerin bir kısmı hibrit eğitim verirken bir kısmı yüz yüze eğitime geçti.
Burslar iki katına çıkarıldı
Depremin akabinde eğitim dernekleri ve vakıflar da harekete geçti. Öncelikle ailesi ve kendisi zelzeleden etkilenen bursiyerleriyle irtibat kurmaya çalışan kurumlar, verdikleri burs ölçüsünü iki katına çıkararak bu sıkıntı günlerinde öğrencilerin yanlarında oldu. Sarsıntı bölgesinde faaliyetlerine devam eden kuruluşların öne çıkan çalışmaları şöyle:
– Türk Eğitim Vakfı (TEV), ebeveyn yahut kardeş kaybı yaşayan, kendisi yaralanan ya da meskeni yıkılan 1.360 yükseköğretim öğrencisine Mart-Haziran 2023’te burs takviyesi sağladı.
– Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı (TEGV) vatandaşlara barınma, ısınma, temel besin ve hijyen takviyesinde bulundu. 15 konteyner kentte tahsil üniteleri kurdu. 500’den fazla gönüllüsüyle TEGV, 25 binden fazla çocuğa ulaştı.
– Türk Eğitim Derneği (TED) ebeveyn kaybı yaşamış çocuklara burs takviyesi sağladı.
– Darüşşafaka Eğitim Kurumlarında her yıl alınan ortalama 120 öğrenciye ek olarak, zelzele bölgesinden de 104 çocuk kabul edildi. Ayrıyeten eğitim hakkı elde edemeyen tekrar sarsıntı bölgesinden 100 öğrenciye de burs ve uzaktan eğitim takviyesi verildi.
– Koruncuk Vakfı’nın ‘Bir Kız Gelecek’ projesi kapsamında yeni bir yurt binası inşa edilecek. Projeyle 25 depremzede kız çocuğuna barınma, eğitim ve hayat uzunluğu takviye imkânı sağlanacak.
